Centralna banka Bosne i Hercegovine (CBBiH) na osnovu zvaničnih statističkih podataka i informacija s međunarodnih tržišta procjenjuje godišnji rast realnog BDP-a u četvrtom kvartalu 2023. godine na 1,7%. U odnosu na decembarski krug brzih procjena ekonomske aktivnosti u BiH, CBBiH je korigovala stopu rasta naviše za 0,3 procentnih poena, djelimično zbog revizije zvaničnih podatka ali i rasta aktivnosti u uslužnom
sektoru.
“Prigušene aktivnosti u prerađivačkom sektoru još uvijek su posljedica smanjene tražnje na tržištima zemalja glavnih trgovinskih partnera. Imajući u vidu kako su industrijska proizvodnja i izvoz i u januaru 2024. nastavili sa značajnim padom aktivnosti na godišnjem nivou, izvjestan je nastavak skromne ekonomske aktivnosti u BiH u prvom kvartalu. U januaru je zabilježen pad industrijske proizvodnje od 6,4% na godišnjem nivou, dok je izvoz roba smanjen za oko 16%. Posljedično, naša preliminarna procjena je kako bi rast realnog BDP-a mogao ostati na nivou 1,7% na godišnjem nivou i u prvom kvartalu tekuće godine”, navode iz CBBiH.
U procjenama se dalje navodi da su cjenovni pritisci počeli slabiti na globalnom nivou još krajem prošle godine, te su, u mnogim zemljama u EU, projekcije inflacije s početka godine revidirane blago naniže zbog slabljenja pritisaka proizvođačkih troškova i cijena energenata. Prvenstveno su revidirane cijene električne energije i plina, čijem padu je dosta pridonijelo smanjenje neizvjesnosti oko ponude ovih energenata, kao i slabija tokom natprosječno tople zime.
Godišnja stopa inflacije u eurozoni, mjerena harmoniziranim indeksom potrošačkih cijena (HICP), smanjena i iznosila je 2,6% u februaru 2024. godine. Martovska projekcija inflacije za europodručje je korigovana na 2,3%, u odnosu na prošlogodišnju decembarsku projekciju od 2,7%. Međutim, rizici za inflatorne pritiske još uvijek ostaju vrlo naglašeni, i vezani su za rat na Bliskom istoku i u Ukrajini, kao i poremećaje u prometu na ključnim trgovinskim rutama u Crvenom moru.
Zvanična inflacija u BIH je iznosila 2,0% u januaru. CBBiH procjena inflacije za prvi kvartal
tekuće godine iznosi 2,4%, i revidirana je naviše za 0,4 procentni poen u odnosu na prošlogodišnju decembarsku procjenu.
“U prethodnom, decembarskom krugu procjene inflacije u kratkom roku smo ukazivali na neočekivano usporavanje inflacije prema zvaničnim podacima, odnosno stagnaciju inflacije u FBiH od oktobra 2023. Prema zvaničnim podacima,u FBiH je zabilježen značajan pad cijena u pododjeljku režijskih troškova, koji obuhvata cijene električne energije, plina i drugih energenata. Međutim, već početkom godine zvanični podaci ukazuju na jačanje
inflatornih pritisaka u FBiH, u odnosu na zadnji kvartal prethodne godine. Prosječan rast cijena je, i dalje, značajno različit posmatrano po entitetima.
Prema podacima za januar entitetskih agencija za statistiku, u Republici Srpskoj je zabilježena godišnja inflacija od 3,0%, dok je u Federaciji BiH zabilježen rast cijena od 0,7%, prema čemu je još uvijek ova stopa inflacije daleko najniža u okruženju”, navodi u analizi CBBiH.
Dalje se ističe da je prisutan i efekat rasta troškova rada na inflaciju, a efekte značajnog porasta minimalne plate u Republici Srpskoj na opšti nivo cijena očekivati je od kraja prvog kvartala.
“Posljedično, inflacija je još uvijek postojana u segmentu usluga. Naša je procjena da će temeljena inflacija, iz koje se isključuju cijene hrane, alkoholnih pića i duhana, te energenata, ostati na nivou od 4,6% i u drugom kvartalu tekuće godine. Ustrajno visoka temeljna inflacija implicira da, trenutno, domaće cijene utiču na inflaciju u BiH znatno jače od cijena roba na međunarodnom tržištu”, navode iz CBBiH.
Sljedeći krug brzih procjena BDP-a, te ukupne i temeljne inflacije CBBiH planira objaviti u junu 2024. godine. U maju se planira objaviti i proljetni krug srednjoročnih makroekonomskih projekcija. U međuvremenu su moguće revizije zvaničnih statističkih podataka, s obzirom da će sljedeća objava zvaničnih podataka o BDP-u uključiti cijelu 2023. godinu. Revizije službenih statističkih podataka za indekse prosječnih potrošačkih cijena nisu uobičajene, ističu iz CBBiH.
