Predsjedavajući Vijeća ministara Bosne i Hercegovine Denis Zvizdić i premijeri Albanije Edi Rama, Bugarske Boyko Borisov, Crne Gore Duško Marković, Kosova Ramush Haradinaj i Sjeverne Makedonije Zoran Zaev potpisali su danas u Poznanu (Poljska) tokom Samita lider zapadnog Balkana Memorandum o okvirnoj saradnji o uspostavi Instituta za održive tehnologije jugoistočne Evrope.
Svrha Memoranduma je utvrđivanje okvira saradnje učesnica, posebno u svjetlu pokretanja predstojeće faze realizacije SEEIIST projekta, odnosno faze Studije dizajna. Riječ je o krupnoj istraživačkoj infrastrukturi baziranoj na najsavremenijim tehnologijama, a koja je potrebna regiji, kako bi se podstakla naučna izvrsnost, inovacije, mobilnost, internacionalizacija i transfer znanja, te podstakao razvoj komplementarnih tehnologija i smanjio odliv talenata.
Mapiranjem zajedničkih regionalnih društvenih i ekonomskih izazova, za SEEIIST projekat je izabrana opcija ‘Hadronska kancer terapija i istraživanje u oblasti biomedicine pomoću protona i težih jona’ – najsavremenija i najuspješnija metoda liječenja širokog spektra kancera, što SEEIIST čini jednim od izvanrednih primjera projekata ‘Nauka za društvo’.
Kako će 50% vremena biti posvećeno kancer-istraživanjima, pomoću ovih novih instrumenata projekat će biti jedinstven u svijetu. Procjena je da će ovom metodom biti tretirano 500 pacijenata godišnje, a što je potreba regiona sa 20 miliona stanovnika, dok bi Institut pružio kapacitet za oko 1000 istraživača iz regije i Evrope.
Zbog multidisciplinarne prirode, projekat bi unaprijedio saradnju nauke, tehnologije i privrede i predstavljao platformu za usavršavanje naučnika, inženjera, tehničara na osnovu transfera znanja i tehnologija iz evropskih centara, poput CERN-a i dr. Uz to, stimulisao bi razvoj komplementarnih tehnologija, kao što su korišćenje alternativnih izvora energije, razvoj naprednih digitalnih sistema i sl. Tokom izgradnje Instituta otvoriće se brojne mogućnosti tehnološkog transfera, što će koristiti lokalnoj privredi, kao i omogućiti nastanak spin-off privrednih subjekata.
