Ukupna aktiva finansijskog sektora u Bosni i Hercegovini je na kraju 2023. godine iznosila 47,68 milijarde KM (nekonsolidovani podaci) i veća je za 2,51 milijardi KM ili za 5,5% u odnosu na isti period prethodne godine, podaci su Centralne banke BiH.
Najveće učešće su i dalje imale banke koje su učestvovale sa 87,7% u ukupnoj aktivi finansijskog sektora. Društva za osiguranje i reosiguranje učestvuju sa 2,63 milijardi KM, odnosno 5,5% od ukupne aktive finansijskog sektora.
Poredeći sa stanjem na kraju 2022. godine, društva za osiguranje i reosiguranje, mikrokreditne organizacije, lizing društva i berze bilježe porast aktive, dok je kod investicionih fondova i brokerskih kuća došlo do neznatnog pada bilansne sume.
Na finansijskom tržištu BiH krajem 2023. godine poslovale su 121 finansijske institucije, koje su uključene u redovnu statistiku Centralne banke BiH, i to u bankarskom sektoru 21 banka i jedna razvojna banka i u sektoru nebankarskih finansijskih institucija (sektor Ostalih finansijskih institucija/sektor OFI) koji obuhvata: 24 društva za osiguranje i jedno društvo za reosiguranje, 28 mikrokreditnih organizacija, 33 investiciona fonda, 4 lizing društva, 7 brokerskih kuća i 2 berze.
Aktiva sektora OFI porasla 7,4%
Stanje ukupne aktive sektora nebankarskih finansijskih institucija (OFI) u BiH je krajem 2023. godine iznosilo 5,87 milijardi KM i veće je za 405,6 miliona KM ili 7,4% u poređenju sa stanjem na kraju 2022. godine, a u poređenju sa stanjem na kraju polugodišta 2023. godine veće je za 169,2 miliona KM ili 3,0%.
Najveću aktivu u okviru sektora OFI imala su društva za osiguranje i reosiguranje sa 2,63 milijardi KM, što predstavlja učešće od 44,8% u ukupnoj aktivi sektora OFI, zatim slijede mikrokreditne organizacije sa 1,54 milijarde KM (26,2% učešća), investicioni fondovi sa 1,05 milijardi KM (17,9% učešća), lizing društva sa 631,8 miliona KM (10,8% učešća), preostalih 23,7 miliona KM (0,4% učešća) se odnosi na aktive brokerskih kuća i berzi u BiH.
Bilansna suma sektora osiguranja 2,63 milijarde KM
Na tržištu osiguranja u BiH krajem 2023. godine poslovala su 24 društava za osiguranje i jedno društvo za reosiguranje, od čega 15 društava obavlja djelatnost neživotnog osiguranja, a 10 su kompozitna društva koja obavljaju poslove neživotnog i životnog osiguranja.
Društva za osiguranje u BiH bilježe kontinuiran i stabilan godišnji porast aktive i imaju 44,8% učešća u ukupnom sektoru OFI. Bilansna suma sektora osiguranja (sa uključenim reosiguranjem) krajem 2023. godine iznosila je 2,63 milijarde KM i veća je za 42,2 miliona KM, odnosno 1,6% u odnosu na stanje na polugodištu 2023. godine, a u odnosu na isti period prethodne godine veća je za 156,6 miliona KM ili 6,3%.
Najznačajnije učešće u strukturi aktive imaju vrijednosni papiri, koji su na kraju 2023. godine iznosili 746,9 miliona KM, odnosno 28,4% ukupne vrijednosti aktive, zatim ostali depoziti (prvenstveno oročeni depoziti kod banaka) i nefinansijska aktiva (nekretnine). Ulaganja u vrijednosne papire, prvenstveno entitetske obveznice, bilježe kontinuiran rast i na kraju 2023. godine su veća za 17,3% u odnosu na prvo polugodište 2023. godine, a u odnosu na 31.12.2022. godine za 20,9%.
U strukturi pasive najveće učešće od 66,5% imaju bruto tehničke rezerve koje su krajem 2023. iznosile 1,75 milijardi KM i veće su za 1,4% u odnosu na stanje na polugodištu 2023. godine, a u odnosu na isti period prethodne godine, bruto tehničke rezerve osiguranja bilježe rast od 5,8%.
Mikrokreditni portfolio porastao 165,5 miliona KM ili 15,2%
Bilansna suma mikrokreditnih organizacija na kraju 2023. godine iznosila je 1,54 milijarde KM i veća je za 177,8 milion KM ili 13,1% u odnosu na kraj 2022. godine, a u odnosu na kraj polugodišta 2023. godine veća je za 101,7 miliona KM ili 7,1%. Od ukupne bilansne sume na mikrokreditne fondacije (MKF) se odnosi 645,7 miliona KM ili 41,9%, dok se na mikrokreditna društva (MKD) odnosi 893,8 miliona KM ili 58,1%.
Ukupni iznos plasiranih kredita kod mikrokreditnih organizacija na kraju 2023. godine iznosio je 1,25 milijardi KM, što predstavlja 81,3% ukupne aktive. U poređenju sa stanjem na kraju 2022. godine, mikrokreditni portfolio bilježi rast od 165,5 miliona KM ili 15,2%, dok je u poređenju sa stanjem na kraju polugodišta 2023. godine veći za 91,7 miliona KM ili 7,9%. Posmatrajući sektorsku strukturu plasiranih kredita, dominantno je učešće mikrokredita odobrenih fizičkim licima u visini od 97,2%, a preostalih 2,8% se odnosi na mikrokredite odobrene pravnim licima.
Osnovni izvor sredstava mikrokreditnih organizacija su obaveze po uzetim kreditima koje su na kraju 2023. godine iznosile 771,5 milion KM ili 50,1% ukupne pasive i veće su u odnosu na kraj 2022. godine za 102,7 miliona KM ili 15,4%, dok su u odnosu na kraj polugodišta 2023. godine veće za 45,4 miliona KM ili 6,2%.
Ukupni kapital mikrokreditnih organizacija na kraju 2023. godine iznosi 582,9 miliona KM ili 37,9% ukupne pasive i veći je za 59,7 miliona KM ili 11,4% u odnosu na kraj 2022. godine, dok je u poređenju sa stanjem na kraju polugodišta 2023. godine veći za 41,6 milion KM ili 7,7%.
Aktiva investicionih fondova 1,05 milijardi KM, godišnji pad 2,3%
Ukupna aktiva investicionih fondova na kraju 2023. godine iznosila je 1,05 milijardi KM i manja je u odnosu na stanje na kraju 2022. godine za 25,1 miliona KM, odnosno 2,3%, a u poređenju sa stanjem na kraju polugodišta 2023. godine, manja je za 3,2 miliona KM ili 0,3%.
Ulaganja investicionih fondova u iznosu od 992,4 miliona KM čine 94,6% njihove ukupne aktive. U strukturi ulaganja investicionih fondova najveće učešće imaju ulaganja u vlasničke vrijednosne papire oko 45,4%, zatim ulaganja u dužničke vrijednosne papire 33,7%, ulaganja u depozite 18,6% i najmanji procenat od 2,3% se odnosi na ulaganja u nekretnine.
